Sjósókn á Suðurlandi

Sjósókn á sandi

Suðurströndin er svo gott sem hafnlaus; lélegar hafnir eru á Eyrarbakka og Stokkseyri og síðan er hafnleysi austur að Höfn í Hornafirði. Ekki má samt gleyma Vestmannaeyjum, þar er góð höfn í Heimaey og hafa Eyjar um aldir verið helsti útgerðarstaðurinn á Suðurlandi. Útræði hefur og lengi verið frá Þorlákshöfn.

Á umliðnum öldum hefur þessi hafnlausa strönd orðið hinsti hvílustaður margra skipa, bæði útlendra og innlendra. Ferjuhöfn til að sinna Eyjasiglingum var vígð á Landeyjasandi árið 2010. Vegna staðsetningar hennar koma reglulega upp vandamál vegna sandburðar inn í höfnina. Í byrjun mátti rekja stóran hluta sandburðarins til aukins framburðar úr Markarfljóti vegna Eyjafjallajökulsgossins sama ár og höfnin var vígð.

Á opnum árabátum við brimasama strönd

Áður fyrr var mikið útræði á Suðurströndinni á opnum árabátum, sennilega mest úr Mýrdal og undan Eyjafjöllum. Útræðið var snar þáttur í atvinnulífi sveitanna og þeirra aðalbjargræði í hörðum árum. Sjósókn er þar nú löngu aflögð, enda var hún lífshættuleg og fórust margir bátar og sjómenn drukknuðu í brimgarðinum, þegar verið var að lenda eða leggja af stað frá hafnlausri sandströndinni.

Verstöðin Þorlákshöfn

Þorlákshöfn var dæmigerð verstöð, þangað komu bændur og vinnumenn úr öðrum landshlutum á vertíð, oftast vetrarvertíð, sem stóð frá 2. febrúar til 11. maí.  Í Þorlákshöfn er góð náttúruleg höfn og skammt í fengsæl fiskimið. Meðan gert var út á áraskipum var ekki óalgengt að róið væri á 30-40 skipum frá Þorlákshöfn og hafa því íbúarnir verið um 3-400 yfir vertíðina og bjuggu þeir í verbúðum, byrgjum sem hlaðin voru úr grjóti og torfi. Menn höfðu með sér skrínukost að heiman. Þetta úthald reyndi bæði á sál og líkama vermanna, en þeir styttu sér stundir í landlegum við leiki, kveðskap og söguðu sögur.